همانگونه که مستحضر هستید امروزه بحث انرژی هسته ای و موارد استفاده آن و همچنین تاثیرات سیاسی ای که در روابط بین الملل دارد در زمره داغ ترین و جنجالی ترین مباحث روز جهان قرار گرفته است .
کشور ما که دارای منابع غنی اورانیوم می باشد ، در سالهای اخیر به ویژه در دوران ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد ، به مدد دانشمندان جوان ایرانی توانسته است به دست آورد های ارزشمند و غرور آفرینی در زمینه ی فناوری هسته ای دست پیدا کند.
البته چون در مورد چگونگی و درصد همکاری دولت روسیه در ساخت تاسیسات و پیشبرد اهداف ایران در دستیابی به این فناوری ، منبع معتبر و قابل اطمینانی در دسترس نیست از سخن گفتن در مورد آن چشم میپوشیم ولی آنچه اهمیت دارد این است که دانش هسته ای جزو معدود علومیست که در آن از حداکثر پتانسیل علمی تحصیلکردگان کشور استفاده شده است و آنچه مبرهن است ، پیشرفت روز افزون و نتیجه ی شگفت آور و تاثیر گذار اعتماد دولت به دانشمندان ایرانیست ! امید آنکه این تجربه موفق ، زمینه ای شود برای به کار گیری هر چه بیشتر متخصصان واقعی در سایر زمینه های علوم و فناوری .
با توجه به اهمیتی که دولت برای این بخش قائل است ، بدیهیست که بخش قابل توجهی از بودجه ی کشور هر ساله به تقویت زیر ساخت های هسته ای و پیشرفت این فناوری ، اختصاص داده میشود . با این وجود عدم حتی شناخت سطحی عده زیادی از مردم با دانشی که درصد بالایی از بودجه کشورشان صرف آن میشود و میتواند چنین تاثیرات شگفت انگیزی در بهبود وضعیت ز ندگی آنها و فرزندانشان داشته باشد جای درنگ و تفکر است!
هدف از این یادداشت کوتاه آشنایی مختصر و مقدماتی خوانندگان، با این فناوری و تاریخچه ی آن میباشد.
فلزی که برای این منظور مورد استفاده قرار گرفته و در ساختار بمب اتمی آن را به کار برده اند ، اورانیوم است که وزن اتمی آن از سایر فلزات بیشتر میباشد . یعنی تعداد الکترون های دور هسته مرکزی در اتم های آن زیاد است و در نتیجه نیروی حاصله از جدا شدن الکترون های آن هم به مراتب بیشتر خواهد بود .
اورانیوم فلزی است سفید مایل به نقره ای که در 2550 درجه سانتی گراد ذوب میشود ، اگر با فولاد آن را اصطکاک دهند تولید جرقه های درخشنده مینماید و خیلی شبیه رادیوم است ضمنا نور آن از اجسام دیگر عبور مینماید.
معادن مهم آن در آمریکا ، کانادا و انگلیس وجود دارد . و بدست آوردن و استخراج آن مستلزم گرانترین هزینه ها میباشد.
اورانیوم دارای سه ایزوتوپ(جسمی که از لحاظ شیمیایی با جسم دیگر مشابه است ولی وزن اتمی آن با جسم مزبور مطابقت ندارد ) میباشد که اولی اورانیوم 234 دومی اورانیوم 235 و سومی اورانیوم 238 میباشد و از میان آنها فقط اورانیوم 235 است که در ساختمان بمب اتمی مورد استفاده قرار میگیرد و باید دانست که از هر هزار اتم فقط 7 عدد آن ایزوتوپ 235 میباشد و همین باعث اشکال تهیه بمب اتمی بوده است . در سال 1941 دانشمندان امریکایی توانستند به وسیله اسپکتروگرامی اورانیوم خالص 235 را بدست آورند . ولی تهیه آن فوق العاده مشکل و گران تمام می شد ، به طوریکه برای تهیه 2 کیلو از آن میبایست 25 هزار نفر کارگر در دو هزار روز کار کنند . ولی بعد ها با تبدیل اورانیوم به پلوتونیوم که دارای وزن اتمی بیشتری است این اشکالات را تا حدی مرتفع کردند.
گفتیم که در هسته مرکزی هر اتم جزء دیگری که فاقد الکتریسیته است به نام نوترون وجود دارد . در نتیجه تجربیات دانشمندان معلوم شده است که اگر هسته مرکزی را در معرض بمباران نوترونی قرار دهند هسته مزبور به دو جزء تقسیم و دو سه عدد نوترون با سرعت زیادی از آن خارج شده و نیرویی معادل 200 میلیون الکترون ولت انرژی بدست می آید!
و اگر جسم، اورانیوم باشد این دو سه عدد نوترون داخل هسته اتم دیگر شده و آن را نیز تجزیه نموده و این عمل دور تسلسل پیدا کرده و در اثر آن نیروی دهشتناکی ایجاد میگردد .
یا اگر اتم های یک گرم هیدروژن منفجر شود ، میتوان 200 هزار کیلو وات برق برای مدت یک ساعت بدست آورد . بنابراین اگر بگویند با یک گرم زغال میشود در تمام مدت زمستان شهری به بزرگی نیویورک را گرم نمود جای تعجب نیست!
پس، از "انفجار اتم" به جای نفت و زغال هم میتوان استفاده کرد . بنابراین روزی خواهد رسید که اینهمه جنگ و بدبختی؟... برای تصرف معادن نفت از میان برود .
در سال 1919 برای اولین بار رادرفورد انگلیسی قواعد متلاشی کردن اتم را کشف کرده بود . در سال 1922 چادویک از قدرت الکتریکی اتم صحبت نموده و در همین سال در آزمایشگاه کاوندیش اتم های هیدروژن را به وسیله اشعه آلفا که از رادیم خارج میشود ، بمباران و موفق گردیدند هسته مرکزی هیدروژن را با سرعتی خارق العاده که توام با حرارت شدیدی بود ، از اتم هیدروژن خارج نمایند.
البته طرز انفجار اتم اورانیوم فعلا جزو اسرار است ولی به نظر میرسد ، اگر به هسته اتم اورانیوم الکتریسیته مثبت خیلی قوی تر از قدرت الکتریسیته هسته اورانیوم نزدیک کنیم الکترون های آن متلاشی شده و با نیروی مرکز گرا در اطراف این هسته مرکزی جدید به گردش در خواهند آمد.
یکی دیگر از راههای انفجار اتم متوقف کردن گردش الکترون هاست . برای اولین بار اتم اورانیوم را در معرض 10 میلیون ولت الکتریسیته قرار دادند و حرکت الکترون ها را متوقف و اتم را منفجر نمودند و در نتیجه حرارتی مساوی با حرارت خورشید به دست آمد.
پروفسور کروگرافت و دالتون موفق شدند ،عمل متلاشی شدن اتم را با وسائل مکانیکی انجام دهند. دستگاههای خورد کننده ی اتم را که خیلی هم قوی بودند ، شخصی به نام لردرانش در ایالت کالیفرنیا تهیه کرده بود که فقط وزن قسمت اصلی آن 225 تن بود!
بالاخره از سال 1939 معتقد بودند که آزاد کردن نیروی اتم عملی و قابل اجرا میباشد.
در خلال جنگ جهانی دوم، آلمان ها که از مدت ها پیش دم از پیروزی نهایی میزدند ، به اتکاء کشف این راز بود که در نروژ کارخانه هایی به منظور ساختمان بمب اتمی تاسیس نمودند . ولی کماندو های انگلیسی با حملات پی در پی کارخانجات مزبور را منهدم ساختند .
بالاخره اولین بمب اتمی در سال 1945 بر سر هیروشیما و دومی بر سر ناکازاکی افکنده شد و صدها هزار نفر را نابود و شهر ها را ویران کرد و از بین برد.بمبی که بر سر هیروشیما افکنده شد فقط 300/1 کیلوگرم وزن داشته و حاوی یک گرم اورانیوم بوده است!
شکی نیست که بشر امروزی پی به راز عظیم ترین نیروهای طبیعت برده و مثل طفلی است که پشت فرمان یک ماشین عظیم نشسته و دقیقا راه و طریقه به حرکت در آوردن آن را پیدا میکند.چه بسا خطر این را دارد که خود و این ماشین عظیم(کره زمین)را در دره و پرتگاه نیستی انداخته و عده ای را هم از میان ببرد.
انشاء الله در پست های آتی قسمت های جدیدی ازین مطلب و شرح کاملی از "مهمترین آزمایشات هسته ای امریکا و اثرات سوء آنها" را خواهید خواند.
|